در عرف به دهه دوم جمادي الاول یعنی از دهم تا بيستم جمادي الاول دهه فاطميه اول و به دهه اول جمادي الثاني از اول تا دهم جمادي الثاني، دهه فاطميه دوم گفته مي شود.
تاریخ آغاز و پایان دهه فاطمیه
دهه فاطمیه اول : از دهم تا بيستم جمادي الاول
دهه فاطمیه دوم : از یکم تا دهم جمادي الثاني
-------------------------------------------------
چگونگی شهادت حضرت فاطمه (س)
رویداد خانه فاطمه (به عربی:حَرق دار)، به روایاتی اشاره میکند که بر اساس آنها ابوبکر پس از انتخاب شدن به عنوان خلیفه مسلمانان به همراه عده‌ای از همراهان از جمله عمر به قصد گرفتن بیعت به خانه حضرت علی(ع) می‌رود و در آنجا با مقاومت علی و فاطمه روبرو می‌شود. بنا بر نوشته منابعی مانند یعقوبی و بلاذری عمر در این واقعه «تهدید» میکند که اگر اجازه ورود به او ندهند خانه را به آتش می‌کشد.
سید جعفر شهیدی، نویسنده شیعه، تهدید به آتش زدن را تایید میکند. از نظر او با توجه به اینکه شیعیان یا دسته‌های سیاسی موافق آنها در سنین اول هجرت نیرویی نداشته‌اند، جعل روایات مربوط به این رویداد ناممکن می‌نماید. به علاوه او بیان می‌دارد که برخی از این روایات در نوشتارهای مغرب اسلامی (اندلس) هم آمده‌است. اما در مورد اینکه «آیا بازوی دختر پیغمبر را با تازیانه آزرده‌اند»، یا «می‌خواسته‌اند با زور بدرون خانه راه یابند و او که پشت در بوده‌است، صدمه دیده» می‌نویسد «در آن گیر و دارها ممکن است چنین حادثه‌هایی رخ داده باشد». به گفتهٔ دنیس صوفی، روایتِ طبری از گفته ابو بکر در بستر وفات «کاش خانهٔ فاطمه را، اگر هم به قصد جنگ بسته بودند، برنگشوده بودم» به طور تلویحی به این معناست که خانه فاطمه ممکن بوده به زور باز شده باشد.
بروجردی، روحانی، شاهرودی و حسین خراسانی، روحانیان و مراجع شیعه، معتقدند که حضرت فاطمه (س) در اثر صدمات و جراحات وارده که در حین رویداد خانه فاطمه اتفاق افتاد و منجر به شکستگی پهلو و سقط جنین وی گردید، به شهادت رسیده است. در عین حال این نویسندگان بر این نظر دارند که حضرت فاطمه (س) بین ۷۵ تا ۹۵ روز پس از وفات محمد به شهادت رسیده است.
- نحوه شهادت حضرت فاطمه (س)
درباره شهادت حضرت زهرا (س) نقل های فراوانی جریان شهادت را بیان می کنند. که به چند حدیث اشاره می کنیم.
در کتاب اختصاص شیخ مفید از عبدالله سنان از امام صادق (ع) روایت میکند:
ابوبکر در رد فدک برای زهرا نامه نوشت. زهرا در حالی که نوشته را در دست داشت، عمر در راه به او رسید، گفت: دختر محمد! این نوشته چیست؟ حضرت فرمود: این نوشته ای است که ابوبکر در رد فدک برایم نوشته است. عمر گفت: بده به من. زهرا(س) حاضر نشد نوشته را به او بدهد. در این هنگام عمر لگدی به زهرا(ع) که فرزند پسری به نام محسن در شکم داشت، کوبید. در اثر این ضربه زهرا (س) محسن را سقط کرد. سپس عمر او را سیلی زد. گویی هم اکنون به گوشواره های گوشش می نگرم که در اثر آن سیلی شکست. سپس نوشته را برداشت و پاره کرد. زهرا (س) به خانه رفت و هفتاد و پنج روز بر اثر آن ضربت مریض بود تا شهید شد.
در حدیث دیگری در همین کتاب ذکر شده که امام صادق می فرماید: عمر با جدمان علی (ع) و فاطمه و امام حسن و امام حسین (ع) مبارزه کرد که در نتیجه کارهایش منجر به شهادت آن ها شد.
مفضل در حدیثی از امام صادق(ع) نقل می کند :برای بیعت با ابوبکر، عمر با حالتی خشم و غضب با خالد و قنفذ آمدند در خانه علی (ع) قنفذ دستش را وارد خانه کرد تا در را باز کند. عمر با تازیانه چنان به بازوی زهرا زد که همچون بازوبند روی بازویش حلقه زد. لگدی به در کوبید که به شکم فاطمه (ع)خورد، در حالی محسن شش ماهه را در شکم داشت. سقط شدن محسن و هجوم عمر، قنفذ و… چنان به زهرا سیلی زدند که گوشواره اش شکست. فاطمه بلند بلند می گریست. پدر خود را صدا می زد، به سبب لطمه هائی که به حضرت وارد شد و محسن سقط شد. زهرا بیمار شد و از دنیا رفت (شهید شد).
از اول تا دهم جمادي الثاني را دهه فاطميه دوم می گویند
ایام فاطمیه - دهه فاطمیه
ایام فاطمیه یا دهه فاطمیه، نام روزهایی است که شیعیان به مناسبت شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها عزاداری می‌کنند. دربارة تاريخ شهادت حضرت زهرا (س) روايات مختلف و متضاد است. از چهل روز تا شش ماه بعد از رحلت پيامبر (ص). ميان علماي شيعه، دو تاريخ درباره شهادت حضرت فاطمه (س) مشهور و مقبول است: يکي هفتاد و پنج روز بعد از رحلت پيامبر (ص) و ديگري نود و پنج روز.
با توجه به رحلت پيامبر اسلام (ص) در بيست و هشتم صفر، بنا به روايت هفتاد و پنج روز، در مورخة سيزدهم تا پانزدهم جمادي الأوّل، شهادت حضرت زهرا (س) است و اين ايام را فاطمية اوّل مي خوانند. اما بنا به روايت نود و پنج روز، شهادت حضرت(س) در سوم تا پنجم جمادي الثاني است و اين ايام را فاطمية دوم مي خوانند.
ايام فاطميه جمعا 6 روز مي باشد، 3 روز در ماه جمادي الاول و 3 روز در ماه جمادي الثاني. بنابراين فاطميه اول از 13 تا 15جمادي الاول است و فاطميه دوم از سوم تا پنجم جمادي الثاني مي باشد. ظاهراً علت اينکه سه روز در هر ماه بعنوان روز شهادت آن حضرت(س) معرفي شده است به اين دليل است که اين احتمال وجود دارد که ماههاي قمري از رحلت پيامبر (ص) تا شهادت حضرت زهرا (س)،29 روز بوده باشند، حال آنکه در صورت کامل بودن ماههاي قبل،روز شهادت 13جمادي الاول و يا سوم جمادي الثاني خواهد بود. چرا که طبق تقويم، حداکثر سه ماه قمري 29 روزه و حداکثر 4 ماه قمري 30 روزه مي توانند پشت سر هم قرار گيرند.
اما در عرف به دهه دوم جمادي الاول از دهم تا بيستم جمادي الاول که بنابر قول 75 روز، شهادت آن بانوي بزرگوار در آن واقع شده است دهه فاطميه اول و به دهه اول جمادي الثاني از اول تا دهم جمادي الثاني، که طبق قول 95روز، شهادت حضرت زهرا (س) در آن واقع شده است، دهه فاطميه دوم گفته مي شود.
اطمه (علیها السلام) در نزد مسلمانان برترین و والامقام ترین بانوی جهان در تمام قرون و اعصار می‌باشد. این عقیده بر گرفته از مضامین احادیث نبوی است. این طایفه از احادیث، اگر چه از لحاظ لفظی دارای تفاوت هستند، اما دارای مضمونی واحد می‌باشند. در یکی از این گفتارها (که البته مورد اتفاق مسلمانان، اعم از شیعه و سنی است)، رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرمایند: “فاطمه سرور زنان جهانیان است”.
تاریخ شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) در بین شیعه و سنی متفاوت است، اما به علت نزدیکی این 2 روز بهم ، زمان بین دو تاریخ را ایام فاطمیه می نامند.
با توجه به تفاوت تاریخ خورشیدی و قمری امسال نیز مانند سالهای گذشته ایام فاطمیه سال 96 چه روزهایی است؟
روز 11 بهمن 1396 = شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام ا… علیها (به روایتی)
جمادی الاول 1439 هجری قمری و 31 ژانویه 2018 میلادی 13
روز 1 اسفند 1396 = شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام ا… علیها
جمادی الثانی 1439 هجری قمری و 20 فوریه 2018 میلادی 3
تاریخ شروع ایام فاطمیه و تاریخ پایان ایام فاطمیه بدین ترتیب می باشد :
از 11 بهمن 1396 تا 1 اسفند 1396 مجموعاً 20 روز (به کل این زمان ایام فاطمیه می گویند).
لازم به ذکر است ایام فاطمیه امسال به طور کامل در سال 1396 بوده و هیچ روزی از آن در سال 1397 یا نوروز 97 نمی باشد
- تاریخ ایام فاطمیه(توضیح و روایات)
درباره تاریخ شهادت حضرت زهرا(س) روایات مختلفی وجود دارد است، و از چهل روز تا شش ماه بعد از رحلت پیامبر(ص) بیان شده است.
اما میان علمای شیعه، دو احتمال معتبر است: هفتاد و پنج روز بعد از رحلت پیامبر(ص) یا نود و پنج روز بعد از رحلت ایشان. بنابراین با توجه به رحلت پیامبر اسلام(ص) در بیست و هشتم صفر، بنا به روایت هفتاد و پنج روز، در مورخه سیزدهم تا پانزدهم جمادی الأوّل، شهادت حضرت زهرا(س) است و این ایام را فاطمیه اوّل می خوانند.
اما بنا به روایت نود و پنج روز، شهادت حضرت(س) در سوم تا پنجم جمادی الثانی است و این ایام را فاطمیه دوم می خوانند. بنابراین؛ ایام فاطمیه جمعا 6 روز می باشد، 3 روز در ماه جمادی الاول و 3 روز در ماه جمادی الثانی.
فاطمیه اول از 13 تا 15 جمادی الاول است و فاطمیه دوم از سوم تا پنجم جمادی الثانی می باشد. و شاید علت اینکه سه روز در هر ماه بعنوان روز شهادت آن حضرت(س) معرفی شده است به این دلیل است که این احتمال وجود دارد که ماههای قمری از رحلت پیامبر(ص) تا شهادت حضرت زهرا(س)، 29 روز بوده باشند، حال آنکه در صورت کامل بودن ماههای قبل، روز شهادت 13جمادی الاول و یا سوم جمادی الثانی خواهد بود. چرا که طبق تقویم، حداکثر سه ماه قمری 29 روزه و حداکثر 4 ماه قمری 30 روزه می توانند پشت سر هم قرار گیرند.
اما در عرف، به دهه دوم جمادی الاول، از دهم تا بیستم جمادی الاول که بنابر قول 75 روز، شهادت آن بانوی بزرگوار در آن واقع شده است دهه فاطمیه اول و به دهه اول جمادی الثانی از اول تا دهم جمادی الثانی، که طبق قول 95 روز، شهادت حضرت زهرا(س) در آن واقع شده است، دهه فاطمیه دوم گفته می شود. و باید توجه کرد که برگزاری مجالس عروسی در ایام فاطمیه اگر توام با معصیت و یا هتک حرمت به حضرت زهرا (سلام الله علیها) نباشد، اشکال ندارد. اما برای مومنان سزاوار است که حرمت این ایام را پاس بدارند و از انجام کارهای شادی آفرین بپرهیزند.
- مستفاد از زساله دانشجویی،ج16 (به نقل از: صراط النجاه آیه الله تبریزی،ج5،س521، و دفاترسایر مراجع)
- آیا برگزاری مراسم های جشن و مجالس عقد و عروسی در ایام فاطمیه جایز است؟
سه روز 13 و 14 و 15 جمادی الاول و سه روز 1 و 2 و 3 جمادی الثانی بنابر معمول به «فاطمیه» اختصاص دارد ولی در بین این دو برگزاری مراسم عقد و عروسی (با رعایت تمام موازین شرعی) مانعی ندارد.
ایام سوگواری و عزاداری حضرت فاطمه زهرا(س) روزهای حرمت نهادن به مقام و جایگاه دردانه رسول الله(ص) است.
آیت الله مکارم شیرازی به سوال هایی درباره برگزاری مراسم عقد و عروسی، حدود ایام فاطمیه و هم چنین تعبیر سیده النساء العالمین برای حضرت زهرا (س) ، پاسخ گفته است.
متن این پرسش و پاسخ ها را بخوانید.
تاریخ شهادت حضرت زهرا (سلام الله علیها) در منابع
– سوال: اینکه سه دهه فاطمیه داریم آیا بر اساس سند های شیعی می باشد یا خیر؟ آیا اینکه می گویند دهه فاطمیه 45 روزه ای نداریم چقدر صحت دارد؟ معیار شروع دهه فاطمیه چه زمانی است؟ قبل از شهادت یا بعد از روز شهادت شروع می شود؟
پاسخ: در مورد سالروز شهادت حضرت زهرا (سلام الله علیها) دو روایت است یکی اینکه ایشان 75 روز بعد از رحلت پیغمبر اکرم (ص) به شهادت رسیدند که می شود 13 جمادی الاول و دیگری اینکه 95 روز بعد از رحلت پیغمبر به شهادت رسیدند که می شود 3 جمادی الثانی و طول این 20 روز را ایام فاطمیه نامیده اند.
حدود ایام شهادت حضرت زهرا (سلام الله علیها)
– سوال: احتراماً محدوده دو دهه فاطمیه را بیان فرمایید و همچنین برگزاری مراسم جشن عقد و عروسی و امثال آن در این مدت چگونه است؟
پاسخ: سه روز 13 و 14 و 15 جمادی الاول و سه روز 1و 2 و 3 جمادی الثانی بنابر معمول به «فاطمیه» اختصاص دارد ولی در بین این دو برگزاری مراسم عقد و عروسی (با رعایت تمام موازین شرعی) مانعی ندارد.
تعبیر سیده النساء العالمین برای حضرت زهرا (س)
– سوال: چرا ما حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها را سیده النساء العالمین میدانیم؟ چرا که در قرآن از او نامی نیامده است در حالیکه در قرآن از حضرت مریم به این عنوان یاد شده است و ما او را منحصر به زمان خودش می دانیم؟
پاسخ: این تعبیر در برخی از روایات آمده است و سوره هل أتی و کوثر در واقع در شأن آن بزرگوار است و همچنین آیه تطهیر و مباهله.
- پوشیدن لباس مشکی و عزاداری برای حضرت فاطمه زهرا (س)
سوال: آیا پوشیدن لباس سیاه در ایام شهادت حضرت زهرا با توجه به وحدت و کراهت لباس سیاه جایز است؟
آیا برپائی مراسم عزاداری در ایام فاطمیه با توجه به مخالفت برخی دستگاههای کشور جائز است؟
آیا در خانه حضرت زهرا (س) را آتش زدند یا شهادت ایشان طبق گفته برخی افسانه است؟
پاسخ:
با توجه به این که پوشیدن لباس مشکی در ایام شهادت حضرات معصومین نوعی تعظیم شعائر الهی محسوب می شود کراهت ندارد.
هرگاه مراسم به شکلی برگزار گردد که باعث تفرقه صفوف مسلمین نگردد هیچ کس نباید مانع آن گردد و کسانی که مانع برگزاری می شوند تصورشان این است که بعضی از عزاداران شعارهای تندی بر ضد اهل سنت می دهند که در این شرایط باعث تفرقه است.
آن حضرت به مرگ طبیعی از دنیا نرفتند. اسناد این سخن را در کتاب یورش به خانه وحی به نقل از کتابهای اهل سنت آورده ایم.
